مرتضی ممیز (1315-1384) بیشک تأثیرگذارترین دیزاینر گرافیک ایران است. حجم کارهای او شگفتانگیز و تنوع آثارش باورنکردنی است. او در همۀ زمینههای دیزاینِ گرافیک کار کرده، اما تصویرسازیهایش از جایگاه خاصی برخوردارند. ممیز کار تصویرسازی را بهصورت جدی از سال 1339 آغاز کرد و تا واپسین سال عمر ادامه داد.
گردآوری مواد این کتاب از مهر 1394 شروع شد. تصور اولیۀ ما کتابی با حجمی بهمراتب کمتر از نسخۀ فعلی بود، اما با پیشرفت کار متوجه وسعت آثار ممیز شدیم. جستوجو برای یافتن تصویرسازیها و اسکن و بازسازی تصاویر __ که اغلب کیفیت چاپ پایینی داشتند__ زمانبر بود. حاصل کار اینک پیش روی شماست.
چند نکته در مورد کتاب و ساختارش:
1. کوشیدهایم همۀ تصویرسازیهای ممیز را در این کتاب جمع آوریم. با این حال، بعید نیست تصویرهایی جا مانده باشند. از خوانندگان عزیز تقاضا میکنیم در صورت اطلاع از چنین آثاری ما را آگاه کنند تا در چاپهای بعدی اضافهشان کنیم.
2. سعی کردهایم از تصویرسازیهای مشکوک و بیامضا صرفنظر کنیم، اما همچنان احتمال خطا وجود دارد.
3. تصویرسازیها در سه بخش سامان یافتهاند: «نشریات»، «کتابها» و «دیگر تصویرسازیها».
4. تاریخ همکاری ممیز با هرکدام از نشریهها را درج کردهایم. اگر ممیز در نشریهای، غیر از تصویرسازی، ریزنقش و سرکلیشهای هم طراحی کرده باشد آنها را هم آوردهایم.
5. اگر تصویری در اصل رنگی بوده است، هم نمونۀ غیررنگیاش را در جای خودش، از نظر تاریخ خلق اثر، آوردهایم و هم نمونۀ رنگی آن را، در انتهای همان نشریه، درج کردهایم. به این ترتیب، به اصل اثر وفادار ماندهایم.
6. در اغلب موارد، پای صفحات مربوط به تصویرسازیهای نشریات، این اطلاعات آمده است: نام و شمارۀ نشریه و سال انتشارش، و شمارۀ صفحه و نام مطلبی که برایش تصویر ساخته شده.
7. تصویرسازیهایی که در بخش سوم ذیل «پراکندهها» آمدهاند در آرشیو شخصی ممیز موجودند. از تاریخ ساختن این تصویرها و اینکه در نشریهای منتشر شدهاند یا نه اطلاع دقیقی نداریم.
8. قرار بود مقدمههایی بر این کتاب نوشته شوند، اما ترجیح دادیم بیننده، بهجای مواجهه با هر شرحی، سرراست به دیدار کارها برود و در خود آثار غرق شود.