خبرها

مرتضی ممیز (1315-1384) بی‌شک تأثیرگذارترین دیزاینر گرافیک ایران است. حجم کارهای او شگفت‌انگیز و تنوع آثارش باورنکردنی است. او در همۀ زمینه‌های دیزاینِ گرافیک کار کرده، اما تصویرسازی‌هایش از جایگاه خاصی برخوردارند. ممیز کار تصویرسازی را به‌صورت جدی از سال 1339 آغاز کرد و تا واپسین سال عمر ادامه داد.
گردآوری مواد این کتاب از مهر 1394 شروع شد. تصور اولیۀ ما کتابی با حجمی به‌مراتب کمتر از نسخۀ فعلی بود، اما با پیشرفت کار متوجه وسعت آثار ممیز شدیم. جست‌وجو برای یافتن تصویرسازی‌ها و اسکن و بازسازی تصاویر __ که اغلب کیفیت چاپ پایینی داشتند__  زمان‌بر بود. حاصل کار اینک پیش روی شماست.

چند نکته در مورد کتاب و ساختارش:
1. کوشیده‌ایم همۀ تصویرسازی‌های ممیز را در این کتاب جمع آوریم. با این حال، بعید نیست تصویرهایی جا مانده باشند. از خوانندگان عزیز تقاضا می‌کنیم در صورت اطلاع از چنین آثاری ما را آگاه کنند تا در چاپ‌های بعدی اضافه‌شان کنیم.
2. سعی کرده‌ایم از تصویرسازی‌های مشکوک و بی‌امضا صرف‌نظر کنیم، اما همچنان احتمال خطا وجود دارد.
3. تصویرسازی‌ها در سه بخش سامان یافته‌اند: «نشریات»، «کتاب‌ها» و «دیگر تصویر‌سازی‌ها».
4. تاریخ همکاری ممیز با هرکدام از نشریه‌ها را درج کرده‌ایم. اگر ممیز در نشریه‌ای، غیر از تصویرسازی، ریزنقش و سرکلیشه‌ای هم طراحی کرده باشد آن‌ها را هم آورده‌ایم.  
5.  اگر تصویری در اصل رنگی بوده‌ است، هم نمونۀ غیررنگی‌اش را  در جای خودش، از نظر تاریخ خلق اثر، آورده‌ایم و هم نمونۀ رنگی آن را، در انتهای همان نشریه، درج کرده‌ایم. به این ترتیب، به اصل اثر وفادار مانده‌ایم.
6. در اغلب موارد، پای صفحات مربوط به تصویرسازی‌های نشریات، این اطلاعات آمده است: نام و شمارۀ نشریه و سال انتشارش، و شمارۀ صفحه و نام مطلبی که برایش تصویر ساخته‌ شده.
7. تصویرسازی‌هایی که در بخش سوم ذیل «پراکنده‌ها» آمده‌اند در آرشیو شخصی ممیز  موجودند. از تاریخ ساختن این تصویرها و اینکه در نشریه‌ای منتشر شده‌اند یا نه اطلاع دقیقی نداریم.
8. قرار بود مقدمه‌هایی بر این کتاب نوشته شوند، اما ترجیح دادیم بیننده، به‌جای مواجهه با هر شرحی، سرراست به دیدار کارها برود و در خود آثار غرق شود. 

جایزۀ برترین طراحی کتاب غیر تصویری در سومین دو سالانۀ هنر طراحی کتاب «نشان شیرازه_۱۳۹۸» به ساعد مشکی برای کتاب خاطرات تاریکی تعلق گرفت.

 

همایش [من طراحم]، که به همت جمعی از جوانان بسیار علاقمند به فهم و درک [دیزاین] برگزار می‌شود، امسال چهارمین دوره‌اش را برگزار کرد. من هم برای سخنرانی دعوت شده بودم.‌ جمعیت جوان و بسیار مشتاق حاضر در همایش من را بیش از پیش امیدوار کرد و به ادامۀ مسیری که در نشر مشکی در پیش گرفته‌ایم، مصمم‌تر شدم. نیاز به فهم دیزاین و نگرش اصولی و بنیادی به موضوعات دیزاین، خواستۀ جوانان مشتاق بود.‌
باید از آقای بیدی و همسرشان و همکاران جوانشان تشکر ویژه‌ای داشته باشم برای برگزاری موفق این همایش و آرزوی موفقیت بیشتر در آینده.


۱۲ بهمن‌ماه | ۱۳۹۷

روز جمعه دوازدهم بهمن فرصتی بود تا به دعوت پردیس کتاب مشهد و با همت رضا باباجانی عزیز دربارۀ مجموعۀ دیزاینِ مشکی گفت‌و‌گویی انجام شود. پردیس کتاب مشهد در مدت کوتاه فعالیتش به کانونی فرهنگی تبدیل شده است. 
نشست روز جمعه به صورت کلی به بررسی مجموعۀ دیزاینِ مشکی و به شکل ویژه به دانشنامۀ دیزاین گذشت. امیدوارم با وجود همۀ مشکلات بتوانیم با کمک و همدلی همکاران، مترجمان و دست‌اندرکاران نشرِ کشور بخشی از کمبودهای تئوری در دیزاین را جبران کنیم. 
همین‌جا باید از تلاش، تعهد و همراهی سرکار خانم منظر محمدی در ترجمۀ کتاب دانشنامۀ دیزاین تشکر ویژه داشته باشم. به زودی دو کتاب، یکی با عنوان فشن و دیگری دیزاین، با ترجمۀ ایشان منتشر خواهیم کرد.


۲۱ دی‌ماه | ۱۳۹۷

مراسم بزرگداشت مرتضی ممیز چهارده سال است که در خانۀ هنرمندان ایران برگزار می‌شود. در این چهارده سال، به‌جز سال ۱۳۸۸، هر ساله یک مهمان خارجی با آثارش در مراسم شرکت کرده است. گالری ممیز نیز به نمایش بخشی از آثار خود مرتضی ممیز اختصاص داشته. امسال توماس هوت-مارشاند مهمان مراسم بود. آثار مجلۀ رودکی مرتضی ممیز هم به نمایش گذاشته شد. پس از نمایشگاه تهران، تعدادی از آثار توماس در خانۀ صفوی در اصفهان به نمایش درآمد. 
از من هم دعوت شد تا در این مراسم سخنرانی داشته باشم. موضوع را بررسی تصویرسازی‌های نشریات مرتضی ممیز از ابتدا تا مجلۀ رودکی انتخاب کردم. معتقدم مرتضی ممیز در رودکی به تجربه‌هایی دست زده که تا پایان همراهش بوده و از همان تجربه‌ها استفاده کرده است. تجربه‌هایی که در فرهنگ و زندگی هم دیده می‌شود، اما در رودکی کامل می‌شود.

۱۴ آذرماه | ۱۳۹۷

چهاردهم آذرماه تجربه بسیار خاصی بود.‌ تابحال نزدیک به هفت ساعت بی‌وقفه موسیقی گوش نکرده بودم. آن هم بدون اطلاع از آنچه پخش خواهد شد. دوست خوبم علی صمدپور، که چند سالی است در موسسۀ خرد به تجربه‌های تازه‌ای دست زده است و بسیار هم موفق بوده است، میزبان ما بود. البته مهمان نویز، رسانۀ مستقل مرور موسیقی ایران، بودیم. یکی دیگر از ابتکارات علی صمدپور عزیز و دوستانش. 
بنا بود ما شش نفر، که از رشته‌های گوناگون انتخاب شده بودیم، پنج اثر منتخب تولید شده در سال گذشته را بشنویم و به آنها رای بدهیم. این پنج اثر منتخب گروه تحریریۀ نویز بودند. امتیاز دو گروه با هم جمع می‌شدند و اثر برگزیدۀ سال انتخاب می‌شد. 
خانم گلرخ نفیسی (کارگردان تئاتر) و آقایان مجید اسلامی (منتقد سینما و مترجم)، رامین حیدری فاروقی (کارگردان)، ابوالفضل شاهی (دیزاینر گرافیک و مجسمه‌ساز)، حسین ماهر (نقاش) و من داوران این بخش بودیم. 
شخصا سُرنا (پارتیتورخوانی۳) اثر رضا والی را بیش از دیگر آثار پسندیدم. اثری بسیار درخشان و بدیع. این اثر در نهایت اثر برگزیدۀ سال شد.

۹ آذرماه | ۱۳۹۷

دوستان عزیز و جوان همشهری‌‌ام خانۀ دیزاین گناباد را راه‌اندازی کرده‌اند. نام آن را هم بنا به لطفی که به من دارند، خانۀ دیزاین مشکی نامگذاری کرده‌اند.قصد دارند تا با مسئولین تعامل بیشتری داشته باشند و ضمن آگاهی دادنشان به اهمیت دیزاین، در شهر فعالیت‌‌هایی داشته باشند. از من هم دعوت کردند تا در مراسم افتتاحیه حضور داشته باشم و کارگاه آموزشی‌ای برای علاقمندان برگزار کنم. فرصتی مغتنم بود تا برای زادگاهم فعالیتی داشته باشم. از همۀ دوستان عزیز قدیمی و از همۀ دوستان جوان که انرژی فراوانی دارند، سپاسگزارم.